گلاس میتر یا براقیت سنج جهت اندازه گیری میزان براقیت سطوح استفاده میگردد .این دستگاه در زاویه ای مشخص پرتوئی از نور را به سطح تابانده و از میزان جذب نور و محاسبه آن بر حسب درصد نسب تابش به انعکاس میتواند میزان براقیت سطح را اندازه گیری کند .
زوایای مختلفی برای اندازه گیری براقیت وجود دارد که هر کدام وابسته به نوع سطح مناسب می باشند. برای غیر فلزات مانند پوشش ها و پلاستیک ها، مقدار نور منعکس با زاویه ای بیشتر نور کمتر میباشد ، زیرا برخی از پرتوهای نور به سطح مواد نفوذ کرده و به آن جذب می شود و یا به صورت رنگ پریده از آن پراکنده می شود. فلزات انعکاسی بسیار بالاتری دارند و به همین دلیل کمتر وابسته به زاویه هستند.
بسیاری از استانداردهای فنی بین المللی ارائه دهنده روش استفاده و مشخصات لازم برای کاربرد انواع مختلف براقیت سنج مورد استفاده در مواد مختلف از جمله رنگ، سرامیک، کاغذ، فلزات و پلاستیک هستند . بسیاری از صنایع با استفاده از glossmeters در کنترل کیفیت خود برای اندازه گیری براق بودن محصولات برای اطمینان از هماهنگی در فرآیندهای تولید خود استفاده می کنند. صنعت خودرو یکی از استفاده کنندگان اصلی براقیت سنج است و در کاربردهای مختلف از کارخانه تا کارگاه تعمیرات برای استاندارد سازی پوشش و ... از آن استفاده میکنند .
ساختار براقیت سنج
یک براقیت سنج به صورت معمول شامل یک مؤلفه ثابت مجهز به یک منبع نور استاندارد است که یک پرتو نور را بر سطح میتاباند و یک آشکارساز با فلیتر مناسب برای دریافت اشعه هایی که از سطح منعکس میگردد و بر روی سطح آزمون اندازه گیری می کند . روش ASTM بیان می کند که روشنایی باید تعریف شود، به طوری که ترکیب منبع نور به صورت طیفی تصحیح شود تا CIE بازده نورانی ، V (؟) را با CIE نور SC روشن نماید.
ابزار دقیق متنوعی به صورت تجاری برای دسترسی به استاندارد بالا موجود است . این ابزار با استفاده از استانداردهای مرجع که معمولا از شیشه های بسیار جلاداده شده و ساده و سیاه و سفید میباشند و با شاخص شکست 1.567 برای خط سدیم D ساخته می شوند، برای آنها یک مقدار براق 100 برای هر زاویه تعیین می شود.
اندازه گیری و انتخاب زاویه
برای این که براقیت سنج اندازه گیری براقیت سطح را تضمین کند بایستی با اندازه گیری روشنایی ارسالی و دریافتی و شرایط مشاهده شده و پیکربندی هر دو منبع روشنایی و زاویه دید مشاهده میتواند امکان اندازه گیری در یک محدوده کوچک از زاویه بازتاب کلی را فراهم کند . نتایج اندازه گیری انعکاس سنجی مربوط به مقدار نور منعکس شده از یک استاندارد شیشه ای سیاه با یک شاخص انکسار تعریف شده است. نسبت بازتابیده به نور برای نمونه، نسبت به نسبت استاندارد براقیت، به عنوان واحد براقیت (GU) ثبت می شود.
زاویه اندازه گیری به زاویه بین نور حادثه و عمود بر آن اشاره دارد. سه زاویه اندازه گیری (20 درجه، 60 درجه و 85 درجه) برای پوشش اکثر کاربردهای پوشش های صنعتی مشخص شده است. زاویه بر اساس محدوده برش پیش بینی شده انتخاب شده است، همانطور که در جدول زیر نشان داده شده است.
|
رنج براقیت |
60° زاویه |
یادداشت |
|
براقیت بالا |
>70 GU |
درصورتی که اندازه گیری بیش از 70 GU, تنظیمات تست را بر روی 20° قرار دهید |
|
براقیت متوسط |
10 - 70 GU |
|
|
براقیت کم |
<10 GU |
درصورتی که اندازه گیری کمتر از 10 GU, تنظیمات تست را بر روی 85° قرار دهید |
برای مثال، اگر اندازه گیری انجام شده در 60 درجه بیشتر از 70 GU باشد، زاویه اندازه گیری باید به 20 درجه تغییر داده شود تا دقت اندازه گیری بهینه شود. سه نوع ابزار موجود در بازار موجود است: ابزار 60 درجه زاویه ای، ترکیبی از 20 و 60 درجه و یک نوع که 20 درجه، 60 درجه و 85 درجه ترکیب می کند.
دو زاویه اضافی برای مواد دیگر استفاده می شود. زاویه 45 درجه برای اندازه گیری سرامیک، فیلم، منسوجات و آلومینیوم آنودایز مشخص شده است، در حالی که 75 درجه برای کاغذ و مواد چاپی مشخص شده است.
