ترازو
کالیبراسیون ترازو دیجیتال
سنگ کالیبره ی ترازو از ابزار کالیبراسیون ترازو دیجیتال می باشد که به طور الزامی جهت تنظیم وزن ترازو مورد استفاده قرار میگیرد . جهت تعیین جرم قراردادی وزنه ها در یک جعبه وزنه می توانید به دو صورت عمل نمایید :
روش اول : مقایسه مستقیم
به طور معمول وزنه مورد آزمون می بایست از طریق مقایسه با یک یا چند وزنه مرجع کالیبره گردد . در هر مقایسه ، جرم نامی وزنه مورد آزمون و وزنه مرجع باید برابر باشد .
ممکن است مشکلاتی در حین کالیبراسیون وزنه های کمتر از یک گرم رده ی E1 بوجود آید . این مشکل در نتیجه عدم قطعیت نسبتاً بزرگ وزنه های مرجع در این گستره می باشد . به علاوه ناپایداری دستگاه های توزین و یک مساحت سطح بزرگ عواملی هستند که اثر منفی بر روی عدم قطعیت اندازه گیری خواهند گذاشت بنابراین برای چنین وزنه هایی روش تقسیم جزئی پیشنهاد میگردد .
روش دوم : تقسیم جزئی
مجموعه ی کاملی از وزنه های ترازو می توانند با یک یا چند وزنه مرجع کالیبره شود (23 ، 22 ، 21 ، 13 ) . این روش به چندین توزین در هر مجموعه ی 10 تایی نیاز دارد . در این توزین ها ، ترکیبات مختلفی از وزنه ها با جرم نامی کل برابر مقایسه خواهد شد این روش اساساً جهت کالیبراسیون وزنه های رده های E1 هنگامی که بالاترین درستی مورد نیاز است مورد استفاده قرار میگیرد .
الزامات کالیبراسیون ترازو دیجیتال :
- شرایط محیطی : کالیبراسیون وزنه های ترازو باید در شرایط محیطی ثابت تحت فشار جوی محیط و دمایی نزدیک به دمای اتاق صورت پذیرد . نمونه ای از مقادیر پیشنهادی در جدول زیر آمده است .
رده ی وزنه | تغییر دما در حین کالیبراسیون 1 |
E1 | ºC3/0± در ساعت با بیشینه ºC5/0± در 12 ساعت |
E2 | ºC7/0± در ساعت با بیشینه ºC1± در 12 ساعت |
F1 | ºC5/1± در ساعت با بیشینه ºC2± در 12 ساعت |
F1 | ºC2± در ساعت با بیشینه ºC5/0± در 12 ساعت |
F2 | ºC3/0± در ساعت با بیشینه ºC5/3± در 12 ساعت |
M1 | ºC3± در ساعت با بیشینه ºC5± در 12 ساعت |
نکته : تغییر دمای ذکر شده در آزمایشگاه می باشد همچنین یک پایداری دمای مناسب آزمایشگاهی به مدت 24 ساعت قبل از کالیبراسیون مورد نیاز خواهد بود .
رده ی وزنی | گستره ی رطوبت نسبی هوا hr2 |
E1 | 40% تا 60% با بیشینه 5% ± در 4 ساعت |
E2 | 40% تا 60% با بیشینه 10% ± در 4 ساعت |
F | 40% تا 60% با بیشینه 15% ± در 4 ساعت |
نکته : در زمان نگهداری وزنه ها ، بالاترین حد اهمیت به سزایی دارد .
نکته: قابل به ذکر است که اختلاف دمای بین وزنه ها و هوای داخل مقایسه گر جرم باید تا حد امکان کوچک باشد . نگه داشتن وزنه مرجع و وزنه مورد آزمون در داخل مقایسه گر جرم قبل و در حین کالیبراسیون می تواند اختلاف دما را کاهش دهد .
نکته : برای وزنه های رده E1 و E2 دما باید بین Cº18 تا Cº27 باشد . شرایط محیطی می بایست در حدود ویژگی های ترازوی دیجیتال باشد .
نکته : در صورتیکه چگالی هوا از kgm-32/1 به اندازه ی بیش از 10 درصد منحرف گردد ، مقادیر جرم باید در محاسبات استفاده شود و جرم قراردادی باید از جرم محاسبه شود .
- سیستم توزین :
ویژگی های اندازه شناختی ترازو باید از اندازه گیری های قبلی مشخص شده باشد و خطی بودن ، تکرار پذیری ، تفکیک پذیری و بارگزاری غیر متمرکز می بایست به گونه ای صورت پذیرد که قابلیت به دست آوردن عدم قطعیت مورد نیاز را داشته باشد .
- وزنه های مرجع :
رده ی درستی وزنه مرجع می بایست بالاتر از رده ی درستی وزنه ای که کالیبره می شود باشد . در کالیبراسیون وزنه های رده ی E1 ، وزنه مرجع باید دارای مشخصه های اندازه شناختی مشابه یا بهتر (خاصیت مغناطیسی، زبری سطح) از وزنه ای که کالیبره می شود باشد .
- چرخه ی توزین :
کمینه ی تعداد چرخه های توزین :
رده | E1 | E2 | F1 | F2 | M3,M1,M2 |
کمینه تعداد ABBA | 3 | 2 | 1 | 1 | 1 |
کمینه تعداد ABA | 5 | 3 | 2 | 1 | 1 |
کمینه تعداد AB1….BnA | 5 | 3 | 2 | 1 | 1 |
نکته : در صورتیکه چرخه های توزینی که استفاده می شود از یکدیگر مستقل نباشد روش ها و چرخه های توزین دیگری مورد استفاده قرار میگیرد مانند : A1B2A2 , A2B2A3,…. عدم قطعیت باید با درنظر گرفتن عبارات کوواریانس ارزیابی گردد .
در چرخه های توزین A توزین وزنه ی مرجع و B توزین وزنه ی مورد آزمون را نشان خواهد داد . چرخه های ABBA و ABA به طور معمول هنگام کالیبراسیون وزنه های رده ی E و F مورد استفاده قرار میگیرد .
چرخه های AB1…..BnA به طور معمول هنگام کالیبراسیون وزنه های رده های M استفاده می گردد اما عموماً برای وزنه های رده ی E و F توصیه نمی شود . اگر مقایسه گر جرم با یک ساز و کار تعویض خودکار وزنه استفاده گردد و سیستم در یک محفظه محافظ نصب شده باشد این چرخه می تواند برای کالیبراسیون وزنه های رده ی E و F پذیرفته شود .
فقط چرخه های ABBA و ABA در توزین به روش تقسیم جزئی مفید واقع می شوند .
بازه ی زمانی بین توزین ها باید ثابت نگه داشته شود . در صورتیکه رانش در نشان دهی توزین ناچیز باشد به بیانی دیگر کمتر یا برابر یک سوم عدم قطعیت مورد نیاز باشد معکوس کردن ترتیب وزنه های مورد آزمون در AB1……BnA هنگام تکرار توالی ، ضروری نمی باشد قابل به ذکر است تعداد وزنه ها معمولاً نباید بیش از 5 باشد (5≥J) .